Okładka
Rok. Nawet niecały. Dokładnie 344 dni temu rozmawiałem z Radosławem Chmielem na temat polskiego rynku literatury sportowej. Padły wówczas ważne dla kibica Liverpoolu FC słowa. „Fani tego zespołu byli do tej pory pomijani przez wydawnictwa” – stwierdził mój rozmówca. Dziś ta fraza się już zdezaktualizowała. Dostaliśmy przecież nie tak dawno temu biografię Jurgena Kloppa (choć niepozbawioną błędów) i 125-letnią literacką historię „The Reds”. Teraz, za sprawą Jonathana Wilsona zanurzymy się wgłąb tej ekipy. Poznamy jej Anatomię.
20 marca 2019 roku swoją premierę na polskim rynku literatury sportowej miała „Anatomia Liverpoolu”, czyli kolejna w naszym kraju książka wspomnianego wyżej brytyjskiego dziennikarza. Autor znany jest z bardzo dobrych publikacji, w tym Sportowej Książki Roku 2018 w kategorii piłkarskiej i historycznej – „Aniołów o brudnych twarzach„. Wkrótce opublikowane zostaną również inne jego tytuły – „Dziedzictwo Barcelony”, „Anatomia Manchesteru United” i wznowienie „Odwróconej piramidy”.
Chociaż podtytuł opowieści jest jednoznaczny – „Historia w dziesięciu meczach” – ta podróż po losach Liverpoolu FC nie ogranicza się wyłącznie do nich. Mimo tego, że wyselekcjonowane przez autora pojedynki tworzą ramy książki, w każdym z rozdziałów Wilson krąży wokół innych meczów uzupełniając nimi długą i bogatą historię klubu. Historię, która często była pokręcona i głośna, jak John Lennon w „Twist and Shout”. Wilson podjął natomiast trudną, aczkolwiek słuszną decyzję, aby do wspomnianych dziesięciu legendarnych spotkań The Reds nie zaliczyć tragedii na Heysel z 1985 roku, obejmującej zamieszki kibiców Liverpoolu FC i Juventusu FC przed finałowym pojedynkiem o Puchar Europy. Jak zauważył, wydarzenia te były niezwykle istotne i na zawsze wpisały się w tożsamość drużyny, ale pisano o nich już tak często, że poświęcanie im zaledwie kilkunastu stron w ramach jednego rozdziału nie mogłoby wyczerpać tematu w całości.
Jakie dziesięć pojedynków wyselekcjonował zatem autor? Mowa o rywalizacji z Aston Villą FC (1899 rok), Wolverhampton Wanderers FC (1947), Leeds United FC (1965), Crvena zvezdą (1973), Borussią Mönchengladbach (1977), AS Romą (1984 i 2001), Nottingham Forest FC (1988), Evertonem FC (1991) oraz AC Milanem (słynny finał Ligi Mistrzów UEFA z 2005 roku, gdy jednym z bohaterów spotkania został Jerzy Dudek).
Zestawiając „Anatomię” z poprzednimi książkami Wilsona na rynku polskim, tj. wspomnianymi „Aniołami” i „Bramkarzem, czyli outsiderem”, ta historia ma nieco fabularnych przestojów. Zdarza się, że autor niepotrzebnie skupia się na mało istotnych informacjach, rozciągając ekstremalnie opisy wybranych meczów. Owszem, tytułowa historia w dziesięciu meczach poniekąd to wymusza, jednak w niektórych przypadkach jest już tego za dużo. Widoczne jest to zwłaszcza w rozdziale dotyczącym pojedynku z serbską (wówczas jugosłowiańską) FK Crveną zvezdą, w opisach charakterystycznego sposobu gry tego zespołu. Wilson to jednak Wilson i te krótkie, „cięższe” momenty nadrabia w dalszych etapach swojej opowieści. Jest ciekawie, tego nie można mu odmówić.
„Anatomia Liverpoolu” uświadomi mniej zorientowanych kibiców, że LFC nie zawsze był klubem, który był na szczycie. Był jednak klubem, który posiadał swój własny charakter i przyciągał do siebie wielkie osobowości. Bill Shankly zbudował wokół Anfield nie tylko solidną ekipę piłkarską, ale wykorzystując robotniczą kulturę miasta położył fundament pod ruch społeczny wspierający „swoich” zawodników. Bob Paisley dołożył do tego fundamentu ściany, a teraz Juergen Klopp przekształca ten dom w wieżowiec. Tu trwa ciągła budowa – składu, tożsamości i tradycji. Liverpool się nie zatrzymuje.
Książka Wilsona to opowieść zarówno o wzlotach, jak i spektakularnych upadkach. Po jej skończeniu warto zastanowić się, jaki byłby los jednego z najpopularniejszych angielskich zespołów, gdyby… 10 meczów, 10 innych rezultatów, 10 innych ścieżek losu. Piłkarski efekt motyla.
[dropshadowbox align=”none” effect=”lifted-both” width=”auto” height=”” background_color=”#ffffff” border_width=”1″ border_color=”#dddddd” ]Krzysztof Baranowski[/dropshadowbox]
Książka została przekazana do recenzji przez wydawcę.